ترس از زنبور یا ملیسوفوبیا (melissophobia)، در واقع به ترس غیرمنطقی، شدید و مداوم از هر نوع زنبوری گفته می‌شود که پاسخ اضطرابی فوری ایجاد می‌کند. همچنین زنبور هراسی یکی از انواع اختلالات فوبیای خاص است که در دسته اختلالات اضطرابی قرار می‌گیرد. عوامل مختلفی مانند تجربه ناگوار، رفتارهای آموخته شده و عوامل فردی می‌تواند در ایجاد این اختلال نقش داشته باشد. این بیماران خود می‌دانند که ترس‌شان منطقی نیست، با این حال قادر به کنترل آن نیستند. خوشبختانه فوبیا درمان پذیر بوده و از روش‌های گوناگونی برای بهبود می‌توان بهره برد. در ادامه به علل، علائم و بهترین راهکارهای درمان فوبی زنبور خواهیم پرداخت.

منبع: ترس از زنبور | علت و درمان زنبور هراسی

ترس از زنبور

شدت ترس از زنبور شامل انواع ترس از زنبور و با هر اندازه ای و… ممکن است بسیار زیاد باشد. و منجر به اضطراب شدید شود. افراد مبتلا به ترس از زنبور، ترسی عمیق و غیرمنطقی از زنبور یا موقعیت‌هایی که در ارتباط با این حیوان است، دارند. با گذشت زمان، دایره این ترس گسترده‌تر خواهد شد. برای مثال فرد از تصویر زنبور یا شنیدن کلمه زنبور نیز خواهد ترسید. به دنبال گسترده شدن ترس، فرد رفتارهای خود را محدودتر می‌کند تا از مواجهه با زنبور اجتناب ورزد.

چه عواملی باعث ایجاد ترس از زنبور می‌شود؟

فوبیای مربوط به حیوانات (ترس از زنبور)، نوع متداولی از هراس‌های خاص است. با این حال، هنوز دقیقا مشخص نیست چه عواملی باعث ایجاد این فوبیا می‌شود. اعتقاد بر این است که عوامل زیر در ایجاد فوبی زنبور نقش دارند.

تجربیات منفی

ترس از زنبور ممکن است به یک تجربه پریشانی یا ناخوشایند مرتبط باشد. به عنوان مثال، مورد حمله زنبور واقع شدن، یا واقعه ای ناراحت کننده که مرتبط با این حیوان بوده است. می‌تواند منجر به ترس از زنبورها شود.

رفتارهای آموخته شده

فرد شاید بر اساس اطلاعاتی که دریافت می‌کند ترس از زنبور را یاد بگیرد. برای مثال مواردی مانند مشاهده ترس والدین از زنبورها یا شنیدن اخبار مربوط به “حمله زنبورها به زنبوردار” به فرد می‌آموزد که برای محافظت از خود، باید از زنبورها فاصله بگیرد.

عوامل فردی

هرکس ترس و اضطراب را به روش خاصی پردازش می‌کند. برخی از افراد ممکن است به طور طبیعی نسبت به سایرین، آمادگی بیشتری برای واکنش‌های اضطرابی نسبت به مسائل داشته باشند.

یادگیری و اطلاعات

شنیدن، خواندن و دیدن صحنه های خطرناک از زنبورها و یک وضعیت ناگوار، سبب بروز ترس از زنبور خواهد شد. برای مثال: در فیلمی صحنه ای ترسناک از زنبورها را مشاهده کرده اید.

ژنتیک

یکی از عوامل مهم در ایجاد فوبیاها ژنتیک است. ترس از زنبور نیز نوعی فوبیا است که به صورت ژنتیکی در بدن افراد پردازش می‌شود و این ترس را ایجاد خواهد کرد.

علائم و نشانه های ترس از زنبور چیست؟

علائم فوبیای زنبور می‌تواند شامل علائم روانی و جسمانی باشد. در صورتی که تمام این علائم یا برخی از آن‌ها برای حداقل 6 ماه، در فرد باقی مانده باشد، وی دچار اختلال ترس از زنبور یا فوبیای زنبور است.

علائم روانی

• احساس ترس و اضطراب شدید هنگام فکر کردن یا دیدن زنبورها
• فرد با توجه به این که از ترس غیرمنطقی خودآگاه است اما احساس اضطراب غیرقابل کنترل دارد
• اجتناب از موقعیت‌ها و مکان‌هایی که ممکن است در آنجا زنبور وجود داشته باشد
• ترس از عدم کنترل خود
• فرار و احساس نیاز به فرار
• احساس اینکه غرق در استرس هستید اما توانایی کنترل آن را ندارید

علائم جسمانی

• افزایش ضربان قلب
• تعریق زیاد
• لرزش
• دلهره
• گرفتگی یا درد قفسه سینه
• تنگی نفس
• سرگیجه
• حالت تهوع
• خشکی دهان

ترس از زنبور در کودکان

کودکان به خوبی بزرگسالان، قادر به بیان احساساتشان نیستند. از طرفی ممکن است آن‌ها نام احساسی که تجربه می‌کنند را به خوبی ندانند. علائم ترس از زنبور که در بالا اشاره شد، در کودکان، به صورت بی‌قراری، گریه، بدخلقی و یا سایر علائم دیده می‌شود.

روش‌های درمان ترس از زنبور

ملیسوفوبیا همانند هر فوبیای خاص دیگر به میزان قابل توجهی به رواندرمانی پاسخ می‌دهد. از همین رو اگر ترس از زنبور برای‌تان دردسرساز شده است. و می‌خواهید آن را درمان نمایید، بهتر است به یک روانشناس مراجعه کنید. رویکردهای مختلفی وجود دارد که روانشناسان به کمک آن‌ها در جلسات مشاوره به شما یاری می‌رسانند تا بر ترس خود غلبه کنید. در این میان رویکرد شناختی رفتاری و تکنیک‌های خاص آن نظیر مواجه سازی تدریجی از بیشترین اثربخشی برخوردار است که در ادامه برخی از آن‌ها را به طور مختصر شرح داده‌ایم. برای آشنایی با بهترین روش‌های درمان اضطراب شدید کلیک کنید.

درمان شناختی رفتاری

هدف درمان شناختی رفتاری تغییر شیوه تفکر و رفتار فرد در مورد موضوع ترس از زنبور است. یک متخصص بهداشت روان به واسطه تکنیک‌هایی با فرد همکاری خواهد کرد تا به وی در درک و مدیریت احساس اضطراب کمک کند.

در طول فرآیند درمانی، متخصصان این ایده را در فرد تقویت می‌کنند که ترس از زنبور به طور کلی بی خطر است. همچنین ممکن است تمرینات تنفس و ریلکسیشن را به فرد آموزش دهند تا بتوانند با فوبیای زنبور مقابله کنند.

مواجهه درمانی

مواجهه درمانی یکی دیگر از روش های درمان ترس از زنبور است. همانطور که از نام این روش درمانی پیداست، قرار گرفتن در معرض محرک استرس زا به صورت تدریجی یا یکباره است. هدف مواجهه درمانی این است که فرد با گذشت زمان پاسخ خود را تغییر دهد و به فرد در مدیریت بهتر احساس اضطراب کمک ‌کند. این روش درمانی اغلب با درمان شناختی رفتاری ترکیب می‌گردد.

غرقه سازی از روش‌های درمان ترس از زنبور

در این روش درمانی ترس از زنبور، فرد به طور ناگهانی و یکباره با تعداد زیادی زنبور، مواجه می‌شود. اکثر افراد در این شرایط به دلیل ترسی که احساس می‌کنند می‌خواهند موقعیت را ترک کنند. نکته مهم درمان این است که نباید به فرد اجازه ترک محیط داده شود. باقی ماندن فرد در این شرایط باعث تجربه یکباره اضطراب و درمان خواهد شد.

حساسیت زدایی منظم

عواملی نظیر غیراخلاقی بودن و مشکلاتی نظیر آن، باعث شد تا حساسیت زدایی منظم، بیشتر از غرقه سازی توجه درمانگران را به خود جلب کند. در این روش برای ترس از زنبور به فرد آموزش داده می‌شود. که با استفاده از تکنیک‌هایی نظیر انقباض و انبساط عضلات و یا تکنیک‌های تنفس منظم، اضطرابش را کنترل کند. بعد از یادگیری موفقیت آمیز این مسئله، فرد می‌بایست یک فهرست از عواملی که باعث ترس می‌شوند، به ترتیب اولویت مشخص کند.

در مرحله سوم، درمانگر فرد را با موضوعی که کمترین ترس را در وی ایجاد می‌کرده، مواجه می‌کند. و فرد باید بر اساس تکنیک‌هایی که آموزش دیده، با اضطرابش مقابله کند. هنگامی که وی توانست، اضطرابش را در این مرحله کنترل کند، مرحله بعدی فهرست به وی ارائه می شود. برای آشنایی با جدیدترین روش های درمان استرس کلیک کنید.

واقعیت مجازی

واقعیت مجازی درمان دیگری برای ترس از زنبور است. استفاده از تکنولوژی واقعیت مجازی در سال‌های اخیر، توجه بسیاری را به خود جلب کرده است. در این تکنیک فرد با استفاده از واقعیت مجازی با موضوع ترسش رو‌به‌رو می‌شود. با توجه به امکانات واقعیت مجازی که باعث می‌شوند فرد تصور کند در همان محیط قرار گرفته. وی احساس می‌کند واقعا در میان زنبورها قرار دارد. استفاده از واقعیت مجازی، باعث می‌شود که فرد با امنیت بیشتری با موضوع ترس مواجه شود. تحقیقات روانشناسی نشان می‌دهد که استفاده از این تکنولوژی به اندازه مواجهه واقعی سودمند است.

دارو درمانی

داروها معمولاً برای درمان فوبیای خاص استفاده نمی‌شوند. با این حال، در برخی موارد، آن‌ها ممکن است به صورت کوتاه مدت برای کمک به کاهش علائم اضطراب ترس از زنبور کمک کننده باشند. عمدتا از داروهای بنزودیازپین نظیر آلپرازولام و یا لورازپام که نوعی آرام بخش و داروی ضد اضطراب هستند برای افراد مبتلا به فوبی خاص استفاده می‌شود. همچنین داروهای بتا بلوکر، می‌تواند برخی از علائم جسمی مانند فشار خون بالا و ضربان قلب را کاهش دهد.

تکنیک تنفس عمیق

استفاده از تکنیک های تنفس عمیق، آرام سازی و مدیتیشن برای درمان ترس از زنبور تاثیر گذار است. در این روش درمانی، درمانگر به شما کمک خواهد کرد تا تکنیک های تنفس عمیق را آموزش ببینید.

کلام آخر

ترس از زنبور مانند ترس از زنبور اهلی، عسل، وحشی و… امکان دارد که زندگی شما را مختل کند. مثلا زمانی که درخیابان در حال راه رفتن هستید یا به پارک می‌روید استرس تماس با زنبور داشته باشید. با این وجود حضور شما در تمامی موقعیت ها با استرس همراه است. پس باید به فکر راه درمان اساسی و درست باشید. مرکز مشاوره ذهن نو به صورت حضوری و تلفنی به مراجعان خدمات ارائه می‎دهد. برای‌کسب اطلاعات بیشتر با شماره زیر تماس حاصل فرمایید.

برای دریافت مشاوره در زمینه ترس از زنبور می توانید در هر زمان از روز برای مشاوره استرس با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی آواژه از طریق شماره 02191002360 تماس بگیرید.

منبع: ترس از زنبور | علت و درمان زنبور هراسی